Ку сăн ÿкерчĕке 1959 çулта тунă. Унта Тăвай районĕнчи ĕçялкорсем сăнланнă. Малти ретре варринчи — «Ленинец» (халĕ — «Ял ĕçченĕ») хаçат редакторĕ Герман Матвеевич Матвеев.
1959 çулхи февралĕн 13-мĕшĕнче хăйĕн дневникĕнче вăл кĕскен çапла çырнă: «Ялкорсемпе стена хаçачĕсен редакторĕсен, радиовещани работникĕ-сен канашлăвне ирттертĕмĕр. Эпĕ доклад турăм, 76 çын пулчĕ».
Çав вăхăтри кивĕ хаçата тупса уçсан ун страницинче канашлу çинчен те вуласа пĕлме пулать. «Вырăнти пичет ĕçне çÿллĕ пусăма» ятпа пичетленсе тухнă вăл февралĕн 19-мĕшĕнчи 2080-мĕш номерте (умстатьяра).
66 çул каялла çырнă статьяна интересленсех вуласа тухрăм.
Ялкорсемпе стена хаçачĕсен редакторĕсен канашлăвĕнче иртнĕ 1958 çулхи ĕçсене пĕтĕмлетнĕ, умра тăракан задачăсене палăртнă, çитменлĕхсене пĕтерме мерăсем йышăннă. Районти «Ленинец» хаçат редакцийĕ колхозсенчи, предприятисемпе учрежденисенчи стена хаçачĕсен редколлегийĕ- семпе тачă çыхăнса ĕçлени, вĕсене пулăшса пыни çинчен каланă. Статьяра çавăн пекех «Ленинец» хаçат страницисенче ялкорсен статйисем тăтăшах пичетленнине палăртнă.
Г.Матвеев «Сталин ялавĕ» хаçат редакторĕнче 1955 çулхи апрелĕн 12-мĕшĕнче ĕçлеме пуçланă. Çав çулах район хаçачĕн ятне улăштарнă. «Сталин ялавĕ» ятпа хаçат августăн 26-мĕшĕнче 69 (1820)-мĕш номерпе юлашки хут пичетленсе тухнă. Августăн 30-мĕшĕнчен хаçат «Ленинец» ятпа тухма тытăннă.
1958 çулхи январĕн 23-мĕшĕнче, Тăвайра район радиовещанийĕ те ĕçлеме пуçланă. Ăна пуçласа йĕркелесе яраканĕ тата унăн пĕрремĕш редакторĕ те Г.М.Матвеев пулнă.
1959 çулхи январĕн 23-мĕшĕн-че хаçатра радиовещани ĕçлеме пуçланăранпа çулталăк çитнĕ ятпа ятарласа передача йĕркелени, пурĕ 200 ытла передача эфира тухни çинчен пĕлтернĕ.
1959 çулхи январĕн 25-мĕшĕнчи хаçатра «Литература кĕтесĕ» пур. «Çамрăк авторсем Стихван Шавлипе тĕл пулчĕç» статьяра çапла çырнă: «Январĕн 20-мĕшĕнче районти «Ленинец» хаçат редакцийĕнче Стихван Шавли писатель çамрăк авторсемпе тĕл пулчĕ. Вăл РФ писательсен I съезчĕн итогĕсемпе паллаштарчĕ тата чăваш литератури мĕнле аталанса пыни çинчен каларĕ. Тĕлпулура Петр Мальцев, Ольга Савандеева, Петр Кириллов тата Павел Федоров çамрăк авторсем хăйсен сăввисене вуласа пачĕç. Вĕсен сăввисене Стихван Шавли пăхса тухрĕ, çамрăк авторсене ырă канашсем пачĕ, вĕсене хăйĕн кĕнекисене парнелерĕ. Хаçатра çамрăк авторсен сăввисене те пичетленĕ.
1959 çулхи апрелĕн 24-мĕшĕ. Районти «Ленинец» хаçатăн типографийĕ республикăри типографисем хушшинчи социализмла ăмăртура çĕнтерсе мала тухнă. Çавăншăн ăна Чăваш АССР Министрсен Совечĕпе облпрофсоветăн куçса çÿрекен Хĕрлĕ ялавне панă. Çак наградăпа хавхаланса типографи коллективĕ май уявне апрель планне 130 процент тултарнипе кĕтсе илнĕ.
1960 çулхи февралĕн 17-мĕшĕ. Тăвай районĕн хаçачĕ 25 çул тултарнине паллă тунă. Çав ятпа районти культура çуртне ĕçялкорсемпе хаçат активисчĕ-сем 300 çынна яхăн пухăннă. Г.Матвеев редактор доклад тунă. Парти райкомĕн пĕрремĕш секретарĕ Е.Роштов хастар ĕçялкорсемпе пĕрле Г.Матвеева та Хисеп грамоти панă.
Ултă çул ытла ертсе пынă Герман Матвеев Тăвай районĕн хаçатне. Ултă çул ытла çÿренĕ канмалли кунсенче Тăвайран Тикаш ялне.
Мĕнле пĕтĕмлетнĕ вăл çав тапхăрти пурнăçĕпе ĕç-хĕлне: «Тăвайра ĕçлесе мĕнле усă турăм-ха эпĕ? Çав тери пысăк усă. Мĕншĕн тесен унта çĕнĕ çынсемпе паллашрăм, çĕнĕлле ĕçлеме, пурăнма, пурнăç çине çĕнĕлле пăхма вĕрентĕм. Кÿршĕ район экономикине, колхозăн ĕç-хĕлне пĕлни питĕ кирлĕ. Маншăн хам Тăвайпа Вăрмар тăрăхĕ-сем пĕр район пекех, иккĕшне те лайăх пĕлетĕп».
Çул хыççăн çул хыçа юлать. Вулакансен юратнă хаçачĕ «Ял ĕçченĕ» 90 çул тултарать.
Ырă малашлăх сунар ăна, утас çулĕ вăрăм та такăр пултăр, район çыннисене йывăрлăхсене çĕнтерсе пысăк çитĕнÿсем тума ялан хавхалантарса пытăр. Пĕрлех «Ял ĕçченĕ» хаçатра ĕçлекенсене, корреспондентсене, хаçата çырăнса илекенсене те пысăк уяв ячĕпе чунтан саламлатăп, çирĕп сывлăх, иксĕл-ми вăй-хал сунатăп.
Галина МАТВЕЕВА,
журналист, писатель.
