Вулавăш - культурăн уйрăлми пайĕ. Кирек мĕнле вĕреннĕ çын та кĕнекесĕр пурăнаймасть, мĕншĕн тесен кĕнеке - пĕлÿсен çăлкуçĕ.
1935 çулта Тăвай районĕ йĕркеленни хăех çав тери пĕлтерĕшлĕ пулăм. Район туса хурсан, унăн центрĕнче вун-вун учреждени ĕçлеме тытăннă. Çав шутра район библиотеки те.
1935 çулхи мартăн 1-мĕшĕнче Тăвай ялĕнче, Михаил Даниел чиркĕвĕн çуртĕнчен куçарса тунă культура çурчĕн пĕр пÿлĕмĕнче уçăлнă вăл.
Фондра мĕнпурĕ те 2084 кĕнеке шутланнă, унăн пулăшăвĕпе 182 çын усă курнă. Паянхи кун округра çавăн пек пĕчĕк фондлă пĕр библиотека та çук. Библиотекарьте 1 çын ĕçленĕ, çав вăхăтрах районĕпе 10 культармеец ?культура ĕçченĕ% шутланнă.
1947-1948 çулсенче тĕп библиотекăна Матрена Михайловна Тихонова ертсе пынă, ăна Ксения Ивановна Борисова библиотекарь пулăшса пынă. Кĕнекесен хисепĕ 10 пине çитнĕ. Анчах 1948 çулхи январьте культура çуртĕнчи пушарта нумай кĕнеке çунса юрăхсăра тухнă, 6 пин кĕнекене кăна упраса хăварма май килнĕ. Çакăн хыççăн библиотека уйрăм çын килĕн-че, условисем тивĕçтермен çĕрте, вырнаçнă.
1952 çул тĕлне районта 7 библиотека ĕçленĕ. 1959-1969 çулсенче кĕнекесемпе, хаçат-журналпа халăх хуçалăхĕнчи пур предприятипе организацие, кашни яла, кашни çемьене тивĕçтерме тăрăшнă. Библиотекарьсемпе агитаторсем çынсем патне килĕрен çÿренĕ, йĕтемсенче, халăх йышлăн ĕçлекен вырăнсенче хаçат-журнала сасăпа вуласа панă. Библиотека ĕçченĕсем районта ирттерекен пур мероприятие те хастар хутшăннă, концертсемпе спектакльсем лартнă.
1977 çулта библиотекăсен централизациленĕ системине ?ЦБС% туса хунă. Районти тĕп библиотекăсăр пуçне ялсенче 21 филиал ĕçленĕ, 36 çын вăй хунă. ЦБС директорне Н.С.Игнатьевана уйăрса лартнă. 1991 çултанпа библиотекăсен системине Л.К.Павлова, 2004 çултанпа И.Д.Петрова, 2007 çултанпа Т.Г.Совина, 2016-2022 çулсенче В.Ю.Павлов ертсе пынă.
Тĕп библиотекăра тĕрлĕ çулсенче С.А.Сергеева, Л.А.Совина, П.П.Федорова, С.В.Сельмина, В.И.Ильина, Е.М.Смирнова, Т.А.Васильева, А.И.Табаева, А.И.Михайлов, Ю.Р.Павлова, Г.И.Тимофеева, Л.Н.Данилова, Н.Е.Соколова, Л.В.Григорьева, В.А.Родина, И.В.Дмитриева, Р.Г.Федорова, Л.В.Егорова чăн-чăн ăстасем ĕçленĕ.
Хальхи вăхăтра учреждение А.Н.Абрамова ертсе пырать. Тăвай округĕнче 18 библиотека хăйсен ĕçне малалла пурнăçласа пыраççĕ.
2024 çулхи авăн уйăхĕн 14-мĕшĕнче «Культура» наци проекчĕн витĕмĕпе тĕп библиотекăна çĕнетнĕ хыççăн «Никĕс вырăнĕ» ?«Точка опоры»% модельлĕ вулавăш хăйĕн алăкĕсене уçрĕ. Халĕ кунта тăватă зал. Кашнинчех ачасемпе çамрăксен ăс-хакăл тата пултарулăх аталанăвĕ валли пĕтĕм услови йĕркеленĕ. Пурĕ 24154 экземпляр кĕнеке шутланать, тĕп библиотекăра 6 специалист тăрăшать. Вĕсенчен директор çумĕн-че О.Васильева, комплектлакан, информаципе методика, информаципе библиографи, кĕнекепе тивĕçтерекен пайсен заведующийĕсенче С.Зверева, А.Андреева, И.Краснова, Т.Манишева ĕçлеççĕ. Библиотекарьсем кирек хăçан та сире тĕрлĕ информаци çăлкуçĕсемпе, документсен фончĕсемпе, Интернетпа усă курма пулăшĕç.
Алена АБРАМОВА,
библиотека ертÿçи
