Çĕршывсем пĕр-пĕринпе хутшăнса ĕçленинчен, экономика çыхăнăвĕсем йĕркеленинчен, экспорта çул панинчен, унăн калăпăшне ÿстерсе пынинчен пурнăç аталанăвĕ нумай килет. «Çĕршывсем хушшинчи коопераци тата экспорт» наци проектне малалла тăсни те ку ĕçе пысăк витĕм кÿрет.
Чăваш Ен ытти çĕршывсемпе экономика хутшăнăвĕ-сем йĕркелес, бизнеса вăйлатас, инвестицисем явăçтарас, çак ĕçсенче çĕнĕ мелсемпе усă курас тесе юлашки çулсенче питех те нумай ĕç тăвать. Республика экспорт тата импорт енĕпе вун-вун çĕршывпа çыхăну тытать, паянхи кун тĕнчери 70 ытла çĕршывпа суту-илÿ йĕркелет. Экспорт тĕлĕшĕнчен Чăваш Енри предприятисемпе предпринимательсем уйрăмах Вăтам тата Тĕп Ази çĕршывĕсемпе тачă çыхăнса ĕçлеççĕ, Кăркăстан, Китай, Узбекистан, Азербайджан, Пĕрлештернĕ Араб Эмирачĕсем, Турци, Инди, Казахстан, Беларуç, Молдова пирĕн республикăн пысăк суту-илÿ партнерĕсем шутланаççĕ. Ытти çĕршывсемпе те хутшăнусем йĕркеленеççĕ.
Чикĕ тулашĕнче ытларах пирĕн машинăсене, транспорт тата энергетика хатĕрĕсене, апат-çимĕç таварĕсене, ял хуçалăхĕпе хими промышленноçĕн продукцийĕсене тарават пулнине калаççĕ. Çакна май 2024 çулта вак тата вăтам бизнес субъекчĕсен экспорт калăпăшĕ икĕ хут пысăкланнă. Технологиллĕ продукци хисепĕ 46 процент ытла шутланать. Агропромышленноç продукцийĕн экспорт калăпăшне пысăклатма тăрăшакан предприятисем, предпринимательсем хушăнсах пынине палăртма та кăмăллă. Вĕсем «Пĕтĕм тĕнчери коопераци тата экспорт» наци проекчĕн витĕмĕпе ытларах та ытларах экспорта явăçаççĕ. Аграрисене илес пулсан, вĕсем чикĕ тулашне ăсатакан продукци хисепĕнче тулăпа урпа, пăрçа малта тăрать пулсан, хăш-пĕр çĕршывсем çав вăхăтрах ыраш çăнăхĕ, горчицăпа йĕтĕн, викăпа хуратул, севок сухан та, тырă хывăхĕ те туянаççĕ. Агроэкспорт тÿпинче выльăх-чĕрлĕхпе кайăк-кĕшĕк продукцийĕ те тивĕçлĕ вырăн йышăнать, сăмахран, сĕт, аш-какай. Пĕлтĕр Китая бройлерăн шăнтнă урисем таранах тиесе ăсатнине пĕлтĕмĕр. Казахстан Сĕнтĕр-вăррисен тип çăвне туяннă. Ÿлĕмрен Тăвай округĕнчи хăш-пĕр предприятисемпе предпринимательсем те хăйсен продукцине тивĕçлĕ хакпа ют çĕршывсен рынокĕ- сене тăратма тытăнасса шанас килет. Пурнăç пĕр вырăнта тăмасть, аталану малалла вăй илет, пĕр-пĕ-риншĕн усăллă хутшăнусем сарăлсах пыраççĕ, конкурссем, ярмăрккасем, тĕлпулусем пулаççĕ, условисем çĕнелсе лайăхланаççĕ тата ытти те. Регион Пуçлăхĕ Олег Николаев Чăваш Енĕн 2030 çулччен экспорта аталантармалли стратеги планне çирĕплетни, экспорт тĕлĕшпе регион проекчĕсем пурнăçа кĕрсе пыни те пысăк пĕлтерĕш- лĕ.
Иван ГЛАДКОВ
